REKLAMA WYBORCZA

Wiadomości

  • 17 stycznia 2021
  • 18 stycznia 2021
  • wyświetleń: 5527

Historyczne ciekawostki: Wyzwolenie Czechowic w 1945 roku, cz. 2

Zapraszamy do przeczytania drugiego z trzech artykułów Stanisława Goli na temat wyzwolenia Czechowic i regionu przez Armię Czerwoną w styczniu i lutym 1945 roku.

Mapa działań wojsk radzieckich w 1945 r. na terenie Śląska Cieszyńskiego
Mapa działań wojsk radzieckich w 1945 r. na terenie Śląska Cieszyńskiego · fot. Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic


28 stycznia, a było to w niedzielę, nasze miasto znalazło się na linii frontu. Tego dnia około godziny 20 - tej w rejonie kopalni "Silesia" pojawiły się patrole zwiadowcze z 38 Armii IV Frontu Ukraińskiego wojsk radzieckich gen. K. Moskalenki. Następnego dnia kopalnia stała się kwaterą czołówek 38 Armii. Był to pierwszy radziecki przyczółek na lewym brzegu rzeki Białej.

Przez cały czas walk prowadzono akcję ratowania kopalni przed zalaniem. Zajmowały się tym ochotnicze grupy ratownicze złożone z pracowników "Silesii". Szczególne znaczenie miało zabezpieczenie, obsługa i zapewnienie funkcjonowania kopalnianej stacji pomp oraz elektrowni. Działaniami tymi w kopalni kierował sztygar Teofil Szostek i inż. Adolf Zagóra razem z 32 górnikami. Dostarczaniem energii elektrycznej z siłowni zajmował się Emil Bartel stojacy na czele 16 robotników.

Po zajęciu "Silesii", patrole radzieckie nocą 29 stycznia zajęły Nowy Dwór, przekroczyły tor kolei Dziedzice - Kraków. Jednak kontrataki wojsk niemieckich doprowadziły do ich rozproszenia. W walkach tych używano dział pancernych i artylerii (której stanowiska znajdowały się w okolicach Grabowic). Rosjanie zainstalowali w kolonii Żebracz wyrzutnie rakietowe "Katiusza".

W kierunku na zachód wojska rosyjskie osiągnęły Renardowice, gdzie zostały powstrzymane przez artylerię niemiecką stacjonującą w okolicach "Starej Winiarni". Niemcy mocno bronili toru kolejowego Czechowice - Pszczyna oraz "Walcowni".

Aby wesprzeć jednostki 183 Dywizji Piechoty gen. L. Wasilewskiego, Rosjanie skierowali do naszego miasta, od strony kolonii Żebracz w kierunku północno - zachodnim, V Noworosyjską Gwardyjską Brygadę Czołgów dowodzoną wówczas przez S.A. Parszutina. Brygada ta używała czołgów T - 34.

Działania wojsk pancernych wspierała 70 Dywizja Strzelców Gwardyjskich. Radzieckie natarcie rozpoczęło się rankiem 1 lutego. 38 Armia rozszerzyła uchwycone wcześniej przyczółki na drugim brzegu Białej i Soły. Na lewym skrzydle, na północ i wschód od Bielska, Niemcy prowadzili nieustanne kontrataki. Jednostki 140 Dywizji Piechoty płk. M. Własowa przełamały obronę niemiecką w rejonie Pszczyny i Goczałkowic, przekroczyły Wisłę, zmuszając wojska Wehrmachtu do wycofania.

Zaciekłe walki o przełamanie niemieckiej obrony rozgorzały wokół Dziedzic i Czechowic, niektóre tereny przechodziły wielokrotnie z rak do rąk np. okolice Nowego Dworu, gdzie była bimbrownia z czego chętnie skorzystali rosyjscy żołnierze, a Niemcy wykorzystywali ich niedyspozycję spowodowaną alkoholem.

Tego dnia, po przygotowaniu artyleryjskim i rakietowym z użyciem wyrzutni "katiusza", nastąpiła ofensywa Rosjan z kopalni w kierunku Rafinerii i do centrum miasta. Atakująca 183 Dywizji Piechoty zajęła cała północną część Dziedzic i linię kolejową, a 2 lutego opanowała "Walcownię".

Należy przypomnieć, że mieszkańcom nakazano opuścić teren walk. Część z nich ukrywała się jednak w piwnicach swoich domów. Wspominają oni , ze kanonada artyleryjska trwała kilka godzin, powietrze od wystrzałów wibrowało, ziemia drżała a wszystkie sprzęty trzęsły się.

W tym czasie powiodła się też akcja zaczepna na linii rzeki Białej od Zabiela do Komorowic przez jednostki 305, 81 i 211 Dywizji Piechoty. Jednak 305 Dywizja utknęła na linii czechowickich fabryk. W terenie zurbanizowanym Niemcy bronili się twardo używając ciężkiej broni maszynowej, granatników przeciwpancernych i dział samobieżnych, wielokrotnie kontratakowano.

Natomiast 81 i 211 Dywizje sprawnie przeprowadziły ofensywę przerywając wrogie linie obronne i zajmując Lipowiec, Brożyska i Świerkowice. Wykonano w ten sposób groźny manewr okrążający.

Stanisław Gola

źródło: Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic

Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tematu "Historyczne ciekawostki" podaj

Reklama

Komentarze

Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu czecho.pl zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.

Historyczne ciekawostki

Odkurzamy stare zdjęcia i niezwykłe historie mieszkańców Czechowic-Dziedzic oraz okolicznych miejscowości sprzed lat. Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tematu "Historyczne ciekawostki" podaj